http://handicapenarbeid.be/dossiers-e-l/fybriomyalgie/
Met dit document willen we een aanzet geven om de effectieve tewerkstelling van personen met fibromyalgie optimaliseren. Vergeet echter niet dat aanpassingen of afspraken steeds geval per geval moeten bekeken worden, rekening houdend met de individuele noden en beperkingen van elke werknemer.
INHOUD
1 Wat is fibromyalgie?
2 Hoe vaak komt fibromyalgie voor?
3 Wat zijn de oorzaken van fibromyalgie?
4 Mogelijke aanpassingen en oplossingen
5 Bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen VDAB: BTOM
1 Wat is fibromyalgie?
Fibromyalgie of het fibromyalgie-syndroom (FMS) is een complexe, chronische aandoening die wijdverspreide pijn en ernstige vermoeidheid veroorzaakt. Men spreekt van een syndroom omdat het gaat over een verzameling van symptomen die samen optreden en die gevolgen hebben voor de spieren en het bindweefsel (waar de spieren zich hechten aan de beenderen). Het is geen echte vorm van artritis en leidt niet tot misvormingen van de gewrichten. Het is eerder een vorm van spierreuma.
FMS uit zich meestal in een hardnekkige en diepe spierpijn.
Meestal begint de pijn in de nek en de schouders waarna het zich verspreidt naar de rest van het lichaam. De pijn varieert naargelang het tijdstip van de dag, het weer, het slaappatroon en de stressgevoeligheid. Mensen met FMS ervaren extreme gevoeligheid wanneer druk wordt uitgeoefend op de knieën, dijen, heupen, ellebogen en nek. Ongeveer 90 procent van de mensen met FMS kampen met extreme vermoeidheid en zijn vlugger uitgeput. Andere gevolgen van FMS kunnen zijn: slaapstoornissen, wisselende gemoedstoestand, angsten, depressie, hoofdpijn, verminderd geheugen, prikkelbare darmen, overgevoeligheid, spiertrekkingen, ochtendstijfheid, pijn op de borst, duizeligheid,…. Zelden komen ze allemaal samen voor.
FMS uit zich meestal in een hardnekkige en diepe spierpijn.
Meestal begint de pijn in de nek en de schouders waarna het zich verspreidt naar de rest van het lichaam. De pijn varieert naargelang het tijdstip van de dag, het weer, het slaappatroon en de stressgevoeligheid. Mensen met FMS ervaren extreme gevoeligheid wanneer druk wordt uitgeoefend op de knieën, dijen, heupen, ellebogen en nek. Ongeveer 90 procent van de mensen met FMS kampen met extreme vermoeidheid en zijn vlugger uitgeput. Andere gevolgen van FMS kunnen zijn: slaapstoornissen, wisselende gemoedstoestand, angsten, depressie, hoofdpijn, verminderd geheugen, prikkelbare darmen, overgevoeligheid, spiertrekkingen, ochtendstijfheid, pijn op de borst, duizeligheid,…. Zelden komen ze allemaal samen voor.
2 Hoe vaak komt fibromyalgie voor?
Volgens recente gegevens (2008) zou een aanzienlijk percentage van de bevolking aan fibromyalgie lijden. Naar schatting lijdt 5% van de patiënten van de huisarts en 12% van de patiënten van een reumatoloog aan deze ziekte. Fibromyalgie betekent letterlijk: pijn van spier- en bindweefsel.
3 Wat zijn de oorzaken van fibromyalgie?
De oorzaken van het fibromyalgie-syndroom zijn tot op heden niet gekend. Een ontregeling van het immuunsysteem, veranderingen in de bindweefselstructuur, tekort aan zuurstof in de spieren, storing in het metabolisme van bepaalde stoffen die een werking hebben op de bloedvaten en het zenuwstelsel, alsook functiestoornissen en het modulatiesysteem van pijn, werden bestudeerd, maar een definitieve oorzaak kon tot op heden nog niet gevonden worden. Er zijn ook geen afwijkingen vast te stellen bij röntgenonderzoeken en bloedonderzoeken.
4 Mogelijke aanpassingen en oplossingen
Mensen met FMS kunnen sommige van de hieronderstaande beperkingen hebben, maar zelden allemaal tegelijkertijd. Ook zal de mate van beperking verschillen van persoon tot persoon. Niet alle mensen met FMS hebben aanpassingen nodig om hun werk te kunnen uitvoeren. Voor sommigen volstaat een kleine aanpassing al. Het volgende is slechts een voorbeeld van de mogelijkheden.
Checklist:
1 Welke beperkingen ervaart de werknemer met fibromyalgie?
2 In welke mate beïnvloeden deze beperkingen de werknemer bij het uitvoeren van zijn werk?
3 Welke specifieke taken zijn problematisch als gevolg van deze beperkingen?
4 Welke aanpassingen zijn mogelijk om deze problemen te verminderen of weg te nemen?
5 Is er overleg geweest met de werknemer met Fibromyalgie over de mogelijke aanpassingen?
6 Eenmaal de aanpassingen doorgevoerd zijn, is het dan nuttig om te overleggen met de werknemer met fibromyalgie om de effectiviteit van de aanpassingen te beoordelen en om te bepalen of extra aanpassingen nodig?
7 Hebben leidinggevenden en collega-werknemers behoefte aan scholing met betrekking tot Fibromyalgie ?
AANPASSINGEN
Op cognitief vlak:
• geef schriftelijke instructies indien mogelijk
• geef structuur
• sta flexibele werktijden en werken op eigen tempo toe
• sta pauzes toe om tot rust te komen
• geef geheugensteuntjes zoals schema’s en planners
• vermijd zaken die de werknemer kunnen afleiden
• verminder stress op het werk
• geef structuur
• sta flexibele werktijden en werken op eigen tempo toe
• sta pauzes toe om tot rust te komen
• geef geheugensteuntjes zoals schema’s en planners
• vermijd zaken die de werknemer kunnen afleiden
• verminder stress op het werk
Op vlak van depressie en angst:
• verminder afleiding op de werkvloer
• geef “te doen” lijsten en schriftelijke instructies
• herinner de werknemer meermaals aan deadlines, afspraken en vergaderingen
• wees flexibel met de werkuren zodat de werknemer therapie kan volgen
• wees duidelijk wat betreft verwachtingen en op te nemen verantwoordelijkheden
• sta pauzes toe om met stress te kunnen omgaan
• anticipeer op mogelijke problemen en neem preventieve maatregelen
• sta toe dat de werknemer tijdens het werk naar de dokter, therapeut, steunfiguur telefoneert
• geef “te doen” lijsten en schriftelijke instructies
• herinner de werknemer meermaals aan deadlines, afspraken en vergaderingen
• wees flexibel met de werkuren zodat de werknemer therapie kan volgen
• wees duidelijk wat betreft verwachtingen en op te nemen verantwoordelijkheden
• sta pauzes toe om met stress te kunnen omgaan
• anticipeer op mogelijke problemen en neem preventieve maatregelen
• sta toe dat de werknemer tijdens het werk naar de dokter, therapeut, steunfiguur telefoneert
Op vlak van vermoeidheid:
• verklein of vermijd lichamelijke inspanning en stress op de werkplek
• laat pauzes toe, weg van de werkplek, bijvoorbeeld in een aparte ruimte
• laat een flexibel werkschema en flexibel gebruik van verlof toe
• geef de mogelijkheid tot thuiswerk
•
Op vlak van de grove motoriek:
• beperk verplaatsingen in het bedrijf
• zorg voor parkeerplaatsen voor werknemers met een handicap dicht bij de werkvloer
• zorg ervoor dat de gebouwen toegankelijk zijn
• installeer automatische deuropeners
• laat pauzes toe, weg van de werkplek, bijvoorbeeld in een aparte ruimte
• laat een flexibel werkschema en flexibel gebruik van verlof toe
• geef de mogelijkheid tot thuiswerk
•
Op vlak van de grove motoriek:
• beperk verplaatsingen in het bedrijf
• zorg voor parkeerplaatsen voor werknemers met een handicap dicht bij de werkvloer
• zorg ervoor dat de gebouwen toegankelijk zijn
• installeer automatische deuropeners
Op vlak van fijne motoriek:
• zorg voor computeraanpassingen
• zorg voor armsteunen
• zorg voor armsteunen
Op vlak van migraine en hoofdpijn:
• zorg voor voldoende verlichting
• vermijd fluolampen
• gebruik computerschermen met weinig straling
• verminderen ruis en achtergrondlawaai
• zorg voor zo weinig mogelijk visuele en auditieve afleiding
• zorg voor een geurvrije werkplek
• zorg voor luchtzuivering op de werkplek
• sta flexibele werktijden, periodieke pauzes en thuiswerk toe
• vermijd fluolampen
• gebruik computerschermen met weinig straling
• verminderen ruis en achtergrondlawaai
• zorg voor zo weinig mogelijk visuele en auditieve afleiding
• zorg voor een geurvrije werkplek
• zorg voor luchtzuivering op de werkplek
• sta flexibele werktijden, periodieke pauzes en thuiswerk toe
Op vlak van slaapstoornis:
• sta flexibele werktijden en meerdere korte pauzes
• sta thuiswerk toe
• sta thuiswerk toe
Op vlak van temperatuurgevoeligheid:
• zorg voor een goed werkende thermostaat, airco, een ventilatiesysteem
• sta aangepaste kledij toe (bijvoorbeeld een korte broek bij hoge temperaturen)
• sta een flexibel uurrooster toe bij extreem warme of extreem koude dagen
• zorg voor een werkruimte met een aparte temperatuurregeling
• sta aangepaste kledij toe (bijvoorbeeld een korte broek bij hoge temperaturen)
• sta een flexibel uurrooster toe bij extreem warme of extreem koude dagen
• zorg voor een werkruimte met een aparte temperatuurregeling
Op vlak van ademhalingsmoeilijkheden:
• zorg voor verstelbare ventilatie
• houd de werkomgeving vrij van stof, rook, extreme geuren
vermijd extreme temperaturen
• zorg voor een afzuigsysteem
• sta toe dat de werknemer een stofmasker draagt
• sta thuiswerk toe
• houd de werkomgeving vrij van stof, rook, extreme geuren
vermijd extreme temperaturen
• zorg voor een afzuigsysteem
• sta toe dat de werknemer een stofmasker draagt
• sta thuiswerk toe
Op vlak van huidirritaties:
• vermijd irriterende stoffen en chemicaliën
• zorg voor beschermende kleding en handschoenen
• zorg voor beschermende kleding en handschoenen
5 Bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen VDAB: BTOM
Een werknemer met FMS (M790) komt niet dadelijk in aanmerking voor ondersteuningsmaatregelen. De ernst van de beperkingen bepaalt of iemand beroep kan doen op de ondersteuningsmaatregelen (VOP en/of aanpassingen).
Geen opmerkingen:
Een reactie posten